Psychologia czytania: Co się dzieje w mózgu podczas lektury?

1. Aktywacja różnych obszarów mózgu

Podczas czytania aktywowane są różne obszary mózgu. Przede wszystkim stymulowane są obszary odpowiedzialne za język, takie jak kora przedczołowa oraz okolice skroniowe, które zajmują się przetwarzaniem dźwięków, słów i znaczeń. W zależności od rodzaju tekstu, inne części mózgu mogą być również zaangażowane – na przykład, kiedy czytamy opisy przestrzenne, aktywują się te same obszary, które odpowiadają za orientację przestrzenną.

2. Rozwój wyobraźni i zdolności abstrakcyjnego myślenia

Czytanie książek, zwłaszcza literatury pięknej, wymaga od czytelnika wyobrażenia sobie postaci, miejsc i wydarzeń. Ta aktywność pobudza rozwój wyobraźni, co z kolei wpływa na zdolności twórcze i umiejętność abstrakcyjnego myślenia. Tworzenie w myślach obrazów i scen pobudza obszary mózgu związane z wizualizacją i percepcją wizualną.

3. Wzmacnianie zdolności koncentracji i uwagi

Czytanie, zwłaszcza dłuższych tekstów, wymaga od czytelnika skupienia się przez dłuższy czas. Regularne czytanie może zatem wzmacniać zdolność do koncentracji i długotrwałej uwagi. Mózg uczy się ignorować rozproszenia i skupiać się na treści, co może przynosić korzyści w innych aspektach życia codziennego, takich jak praca czy nauka.

4. Poprawa zdolności empatii

Czytanie literatury, w której przedstawione są różne postacie i ich wewnętrzne przeżycia, może prowadzić do lepszego zrozumienia emocji innych ludzi. Kiedy czytelnik identyfikuje się z bohaterami i przeżywa ich emocje, rozwija zdolność do empatii. Badania wykazały, że osoby, które regularnie czytają literaturę, mają wyższy poziom empatii i lepiej rozumieją perspektywy innych osób.

5. Wzbogacanie słownictwa i zdolności językowych

Czytanie różnorodnych tekstów, zwłaszcza tych bogatych językowo, prowadzi do wzbogacenia słownictwa. Regularny kontakt z nowymi słowami, zwrotami i strukturami gramatycznymi sprawia, że czytelnik staje się bardziej biegły w języku. Zdolność do zrozumienia i posługiwania się złożonym językiem wpływa na lepszą komunikację oraz pisemną i ustną ekspresję.

6. Stymulacja pamięci

Podczas czytania mózg musi zapamiętywać różne szczegóły – postacie, fabułę, konteksty oraz relacje między nimi. Ta aktywność stymuluje i wzmacnia pamięć. Regularne czytanie może prowadzić do poprawy pamięci długotrwałej oraz zdolności do przetwarzania informacji, co jest korzystne zarówno w życiu codziennym, jak i zawodowym.

7. Redukcja stresu i poprawa zdrowia psychicznego

Czytanie, zwłaszcza powieści lub innych tekstów, które wciągają czytelnika w świat fikcji, może działać relaksująco i redukować poziom stresu. Zanurzenie się w opowieści pozwala na chwilowe oderwanie się od problemów dnia codziennego, co przyczynia się do obniżenia poziomu kortyzolu, hormonu stresu. Długoterminowo, regularne czytanie może wpływać na poprawę zdrowia psychicznego, redukując ryzyko depresji i lęków.

8. Zwiększenie inteligencji emocjonalnej

Kontakt z różnorodnymi perspektywami, emocjami i doświadczeniami, które są obecne w literaturze, może przyczynić się do rozwoju inteligencji emocjonalnej. Umiejętność rozpoznawania i zarządzania własnymi emocjami oraz zrozumienia emocji innych ludzi jest kluczowa w życiu społecznym i zawodowym, a czytanie może pomóc w rozwijaniu tych umiejętności.

 

Podsumowanie

Czytanie ma wieloaspektowy wpływ na mózg czytelnika. Stymuluje rozwój wyobraźni, wzmacnia zdolność koncentracji, poprawia empatię i zdolności językowe, a także pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne. Regularne czytanie jest więc nie tylko źródłem wiedzy, ale także doskonałym ćwiczeniem dla mózgu, które warto pielęgnować przez całe życie.

 

Źródła informacji:

1. Focus – Książki zmieniają nasz mózg. I to na stałe! – https://www.focus.pl/artykul/czytam-wiec-mysle-inaczej
2. UŁ komentuje: Dlaczego nasz mózg lubi czytanie? https://www.uni.lodz.pl/aktualnosc/szczegoly/ul-komentuje-dlaczego-nasz-mozg-lubi-czytanie
3. Czy wiesz, jak czytanie wpływa na mózg dziecka? https://nprcz.pl/czy-wiesz-jak-czytanie-wplywa-na-mozg-dziecka/