Co zrobić, gdy wybuchnie pożar?

Pożary mogą być niebezpieczne w skutkach, gdyż wiążą się z wystąpieniem bezpośredniego zagrożenia życia osób przebywających w budynku oraz w jego pobliżu. W wyniku spalania różnego rodzaju materiałów emitowane są niebezpieczne i toksyczne dla zdrowia związki, dlatego w przypadku powstania pożaru wszystkie osoby znajdujące się w pobliżu zobowiązane są do natychmiastowego podjęcia działań w celu jego likwidacji. Jeśli pożar uda się wcześnie opanować, a żadna z obecnych na miejscu osób nie doznała obrażeń, to nie ma potrzeby wzywania na miejsce dodatkowych służb. W przeciwnym razie warto zachowywać się zgodnie z „Instrukcją postępowania na wypadek pożaru” [1], która dzieli działania na dwie fazy: fazę alarmowania oraz fazę postępowania w przypadku pożaru.

Faza alarmowania:

W pierwszej kolejności należy zaalarmować niezwłocznie, przy użyciu wszystkich dostępnych środków, osoby będące w strefie zagrożenia. Instrukcja postępowania na wypadek pożaru sugeruje, aby w takiej sytuacji zaalarmować otoczenie okrzykiem „Pali się!” lub „Pożar!”. Oczywiście można użyć innego okrzyku, chodzi przede wszystkim o to, aby skutecznie powiadomić osoby będące w niebezpieczeństwie o występującym zagrożeniu.

Następnym krokiem jest powiadomienie straży pożarnej korzystając z numerów alarmowych 998 lub 112. Podczas rozmowy należy przedstawić się imieniem i nazwiskiem, a następnie podać informacje dotyczące tego, co i gdzie się pali oraz czy istnieje zagrożenie życia lub zdrowia. Po zebraniu wszystkich potrzebnych informacji dyspozytor zakończy połączenie – ważne, abyśmy nie rozłączali się w trakcie rozmowy.

Faza postępowania w przypadku pożaru:

Od razu po zaalarmowaniu straży pożarnej o występującym zagrożeniu lub – o ile to możliwe – w trakcie, należy przystąpić do akcji gaszenia powstałego pożaru przy użyciu dostępnego na miejscu sprzętu gaśniczego. Jeśli pożar wystąpił w miejscu pracy lub szkole, warto poszukać na ścianie znaku z symbolem gaśnicy (piktogram przeciwpożarowy (BAF001)), gdyż zgodnie z zasadami, każde miejsce, w którym możemy znaleźć gaśnicę, musi być oznaczone tym znakiem. Najlepszym rozwiązaniem byłoby, gdybyśmy już wcześniej przejrzeli oznaczenia na ścianach w budynku, gdzie pracujemy, gdyż w razie wystąpienia pożaru od razu wiedzielibyśmy gdzie szukać gaśnicy, co oszczędziło by nam czas. Użycie gaśnicy jest intuicyjne. W pierwszej kolejności należy wyciągnąć zawleczkę (najczęściej zabezpieczoną plastikowym paskiem zabezpieczającym), następnie stanąć w bezpiecznej odległości od źródła ognia i nacisnąć spust odpowiedzialny za uwolnienie zawartej w gaśnicy substancji. Gaszenie ognia rozpoczynamy od najbliższego miejsca jego występowania.

Do czasu przybycia straży pożarnej kierownictwo akcją obejmuje osoba najbardziej operatywna, najczęściej jest nią kierownik zakładu pracy, właściciel obiektu lub inna osoba funkcyjna wyznaczona do tego typu zadań. Osoba kierująca akcją przekazuje wszystkie istotne informacje dowodzącemu straży pożarnej. Biorący udział w akcji strażacy w pierwszej kolejności przystąpią do ratowania zdrowia i życia, a po upewnieniu się, że nikomu nie grozi niebezpieczeństwo, zajmą się ratowaniem mienia. Właśnie dlatego szczególnie ważne jest przekazanie jak najdokładniejszych informacji m.in. o liczbie osób przebywających w budynku, dzięki temu strażacy będą mogli od razu przystąpić do działania, co spowoduje zminimalizowanie strat materialnych.

Co czym warto pamiętać?

1. Zawsze w pierwszej kolejności ratujemy swoje zdrowie i życie, w drugiej kolejności ratujemy zdrowie zagrożonych ludzi, a na końcu staramy się ocalić od zniszczenia sprzęt i wartości materialne.
2. Warto jak najszybciej wyłączyć dopływ prądu elektrycznego do pomieszczeń objętych pożarem. Można to zrobić korzystając z przeznaczonego do tego przycisku z napisem „Główny wyłącznik prądu”, który zazwyczaj znajduje się w okolicy drzwi wejściowych.
3. Do gaszenia urządzeń elektrycznych należy stosować odpowiedniego rodzaju gaśnice np. gaśnice śniegowe, proszkowe.
4. Odcięcie dopływu tlenu w pomieszczeniach, gdzie wystąpił pożar, poprzez zamknięcie drzwi oraz okien, sprzyja zapobieganiu rozprzestrzeniania się ognia.
5. Wszystkie informacje, takie jak rozmieszczenie gaśnic, drogi ewakuacyjne czy materiały z jakich wykonane są ściany oraz drzwi budynku zawarte są w „Instrukcji przeciwpożarowej”, o którą warto zapytać swojego przełożonego/nauczyciela.
6. Panika może być przyczyną niepotrzebnych i tragicznych w skutkach wypadków w trakcie prowadzenia działań ratowniczo gaśniczych.
7. Do celów ewakuacji ludzi służą korytarze – poziome drogi ewakuacji i klatki schodowe – pionowe drogi ewakuacyjne z których istnieje możliwość bezpośredniego wyjścia na zewnątrz. Drogi i wyjścia ewakuacyjne oznakowane muszą być pożarniczymi tablicami informacyjnymi zgodnie z PN – 92/N – 01256/02 „Znaki Bezpieczeństwa – Ewakuacja”. Warto pamiętać, że w razie napotkania utrudnień na drodze ewakuacyjnej, uniemożliwiających opuszczenie budynku, należy skorzystać z alternatywnej drogi ucieczki. Droga ewakuacyjna zazwyczaj nie jest jedyną drogą prowadzącą do wyjścia z budynku.
8. W razie konieczności ucieczki przez zadymione pomieszczenia lub korytarze warto pamiętać, że dym będzie gęstszy w okolicy sufitu, dlatego warto przemieszczać się w pozycji pochylonej, trzymając twarz jak najbliżej podłogi.

Źródła:

[1] https://www.gov.pl/web/kppsp-slubice/jak-zachowac-sie-w-trakcie-pozaru
[2] https://www.wojsko-polskie.pl/wat/u/38/38/38384115-6b83-4d43-8f79-9fe48214cfdc/instrukcja-postepowania-na-wypadek-pozaru.pdf