Żywa Biblioteka – rozmowy z Żywymi Książkami, ludźmi którzy są reprezentantami mniejszości i grup spotykających się z wykluczeniem społecznym i uprzedzeniami.

Żywa Biblioteka działa tak, jak zwykła biblioteka. Czytelnik może wybrać książkę z katalogu, a następnie ją wypożyczyć. Jednak w tej bibliotece książkami są prawdziwi ludzie, a w tym wyjątkowym dniu można czytać z nich jak z otwartej księgi.

Rozmowa trwa 30 minut. Czytelnik może zadać Żywej Książce pytania, których nie miałby możliwości postawić w normalnych warunkach. Może poznać osobiste doświadczenia Książki oraz problemy, na jakie jest narażona. Podczas rozmowy twarzą w twarz można zadać im nawet najdziwniejsze i najbardziej intrygujące pytania.

Zabrania się używania przemocy fizycznej i psychicznej wobec Książek. Żywa Książka może w każdej chwili przerwać rozmowę, jeśli uzna, że czytelnik przekroczył granice prywatności lub był dla niej niemiły. Po przeczytaniu Książki czytelnik może wypożyczyć następną.

Celem projektu jest zmiana postawy wobec inności na taką, która oparta jest na zrozumieniu i szacunku, a także zachęcenie do zapoznawania się̨ z prawami człowieka, i budowanie świadomości istnienia stereotypów i uprzedzeń oraz ich konsekwencji.

Dostępnymi do rozmowy osobami mogą być, np.: Muzułmanka, Były Bezdomny, Osoba Homoseksualna, Osoba transseksualna, Osoba na wózku, Feministka, Osoba niewidząca, Osoba niesłysząca, Osoba ciemnoskóra, Romka, Katolik, Rodzic Dziecka Niepełnosprawnego, Rosjanka, Trzeźwiejący Alkoholik, Uchodźczyni, Żydówka i inni.

Żywa Biblioteka powstała trochę przypadkiem. W 1993 roku przyjaciel kilku młodych ludzi z Danii został napadnięty. W reakcji na to wydarzenie, młodzi ludzie założyli w Kopenhadze stowarzyszenie „Stop Volden” – mające na celu zapobieganie takim sytuacjom. Ich lokalne akcje były niezwykle udane i w krótkim czasie zyskali bardzo liczne grono sympatyków. Jednym z działań było stworzenie metody Żywej Biblioteki. Jej pomysłodawcami byli: Tobias Rosenberg Jørgensen, Sune Bang, Asma Mouna, Dany Abergel, Philip Lipski Einstein, Christoffer Erichsen i Ronni Abergel.

Pierwsza Żywa Biblioteka została zorganizowana podczas festiwalu w Roskilde (Dania). Wzięło w niej udział 75 Żywych Książek, m.in: Policjant, Polityk, Feministka, Graficiarz, Kibic. Jej celem było postawienie wyzwania uczestniczącym w niej czytelnikom, aby zmierzyli się twarzą̨ w twarz ze stereotypami i własnymi uprzedzeniami. Dosłownie. Takie spotkanie z Człowiekiem pełniącym rolę Żywej Książki miało inicjować́ dialog między, czasem bardzo różnymi od siebie, ludźmi i budować zrozumienie dla inności, redukując w ten sposób niechęć́ i nienawiść́ wobec tego, co obce.